Wraca temat kontrowersyjnej interwencji ▶️
Wraca sprawa “interwencji poselskiej”. Poseł z partii Grzegorza Brauna zażądał dokumentacji z aborcji
W ostatnich dniach media oraz opinia publiczna znów zwróciły uwagę na kontrowersyjną interwencję poselską, której dokonał przedstawiciel partii Konfederacja, wywodzący się z frakcji Grzegorza Brauna. Poseł ten zażądał od szpitala pełnej dokumentacji medycznej dotyczącej przeprowadzonej aborcji. Sprawa ta wywołała falę komentarzy, oburzenia, ale także pytań o granice władzy ustawodawczej, ochronę prywatności pacjentek oraz wykorzystywanie tzw. interwencji poselskiej do celów ideologicznych.
—
Czym jest interwencja poselska?
Zgodnie z art. 19 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, parlamentarzyści mają prawo do uzyskiwania informacji, wstępu do instytucji publicznych oraz wglądu do dokumentów. Tzw. interwencja poselska ma służyć skuteczniejszemu pełnieniu mandatu, w tym sprawowaniu kontroli nad działaniami administracji publicznej. Narzędzie to niejednokrotnie było wykorzystywane w sprawach lokalnych, dotyczących mieszkańców czy samorządów, ale w ostatnich latach coraz częściej jest ono używane w kontekście sporów ideologicznych – w tym światopoglądowych.
—
Interwencja w szpitalu
Do opisywanej sytuacji doszło w jednym z polskich szpitali, gdzie zgodnie z obowiązującym prawem została przeprowadzona legalna aborcja. Zgodnie z wyjaśnieniami placówki, pacjentka spełniła wszystkie kryteria ustawowe, a zabieg został wykonany zgodnie z procedurami medycznymi i prawnymi.
Poseł Konfederacji, powołując się na swoje uprawnienia, zażądał wglądu do pełnej dokumentacji medycznej dotyczącej zabiegu. W wystosowanym piśmie powoływał się m.in. na podejrzenie złamania prawa oraz „ochronę życia nienarodzonych”. Sprawa nabrała rozgłosu po tym, jak kopia interwencji trafiła do mediów.
—
Reakcja szpitala i środowisk lekarskich
Dyrekcja szpitala wyraziła zaniepokojenie interwencją, wskazując na możliwe naruszenie tajemnicy lekarskiej oraz prawa pacjentki do prywatności. W wydanym oświadczeniu zaznaczono, że udostępnienie pełnej dokumentacji mogłoby naruszać RODO oraz obowiązki wynikające z Kodeksu Etyki Lekarskiej.
Głos zabrała także Naczelna Rada Lekarska. Jej przedstawiciele ostrzegli, że wywieranie presji politycznej na personel medyczny i ingerencja w proces leczenia zagraża nie tylko autonomii lekarzy, ale i bezpieczeństwu pacjentów. Zdaniem wielu lekarzy, tego typu działania mogą zniechęcać szpitale do wykonywania legalnych zabiegów, z obawy przed szykanami.
—
Fala oburzenia społecznego
Na działania posła natychmiast zareagowały organizacje broniące praw kobiet oraz środowiska lewicowe i liberalne. Zdaniem wielu komentatorów, mamy do czynienia z nadużyciem uprawnień poselskich i próbą zastraszenia personelu medycznego oraz pacjentek.
„To nie jest kontrola administracji, tylko czysta represja polityczna” – komentowała Marta Lempart z Ogólnopolskiego Strajku Kobiet. Podkreślała również, że takie działania mogą doprowadzić do sytuacji, w której kobiety będą bały się korzystać z legalnych usług medycznych w obawie o ujawnienie ich danych.
Wielu internautów i aktywistów zwracało także uwagę na to, że prawo do prywatności i ochrona danych osobowych są fundamentalnymi wartościami demokratycznego państwa prawa. Ich naruszanie może prowadzić do groźnych precedensów.
—
Co mówi prawo?
Sprawa wywołała też debatę prawną. Wielu konstytucjonalistów i ekspertów z zakresu prawa zdrowotnego wskazuje, że interwencja poselska nie może naruszać innych ustaw – w tym ustawy o ochronie danych osobowych i ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
„Poseł nie ma prawa do żądania dokumentacji medycznej zawierającej dane wrażliwe pacjentów, chyba że jest do tego upoważniony np. na mocy decyzji sądu” – tłumaczy prof. Marek Chmaj. W jego opinii działania posła mogą być nie tylko nieetyczne, ale także niezgodne z prawem.
—
Odpowiedź posła i Konfederacji
Sam poseł oraz jego ugrupowanie bronią interwencji, twierdząc, że mają prawo kontrolować instytucje publiczne, w tym szpitale, i że działali w interesie społecznym. Według nich, każde życie ludzkie zasługuje na ochronę, a państwo powinno wnikliwie analizować, czy zabiegi przerywania ciąży są wykonywane zgodnie z prawem.
W swoim wystąpieniu w mediach społecznościowych poseł stwierdził: „Nie mam zamiaru zastraszać, ale domagam się przestrzegania prawa. Jeśli są podejrzenia nadużyć – musimy je wyjaśnić.”
—
Głos rzecznika praw obywatelskich
Do sprawy odniósł się również Rzecznik Praw Obywatelskich, który przypomniał, że obowiązkiem państwa jest ochrona praw pacjentów, w tym prawa do prywatności, autonomii i poszanowania decyzji medycznych. RPO zapowiedział, że będzie monitorować dalszy rozwój wydarzeń.
—
Konsekwencje polityczne i społeczne
Sprawa interwencji poselskiej ponownie uwidoczniła głębokie podziały społeczne w Polsce w kwestiach światopoglądowych. Po jednej stronie mamy środowiska konserwatywne, które próbują ograniczyć dostęp do aborcji nawet w jej obecnie bardzo zawężonej formie, a po drugiej – zwolenników praw kobiet, walczących o autonomię i prywatność pacjentek.
Działania posła mogą również mieć konsekwencje polityczne. Wielu komentatorów uważa, że są one elementem kampanii ideologicznej mającej na celu mobilizację twardego elektoratu przed wyborami samorządowymi i parlamentarnymi.
—
Podsumowanie
Powracająca sprawa interwencji poselskiej związanej z aborcją budzi poważne pytania o granice władzy ustawodawczej, ochronę danych osobowych, tajemnicę lekarską oraz prawa pacjentek. Choć poseł Konfederacji twierdzi, że działał zgodnie z prawem i w interesie publicznym, wiele środowisk medycznych, prawnych i społecznych nie ma co do tego pewności. Sprawa może być początkiem szerszej debaty o roli polityków w systemie ochrony zdrowia – i o tym, czy uprawnienia poselskie nie są przypadkiem wykorzystywane do walki ideologicznej, kosztem obywateli i ich prywatności.
