USA zaatakowały Iran. Jest reakcja prezydenta Iranu

W czerwcu 2025 roku świat obiegła wiadomość, która natychmiast przykuła uwagę mediów, rządów i obywateli na całym globie: Stany Zjednoczone przeprowadziły zbrojny atak na cele w Iranie. Operacja ta – według amerykańskich władz – była odpowiedzią na nasilające się ataki ze strony irańskich bojówek na amerykańskie bazy wojskowe w Iraku i Syrii oraz na eskalację działań nuklearnych Teheranu. Reakcja władz Islamskiej Republiki Iranu była szybka i jednoznaczna – prezydent Iranu oskarżył USA o „rażące pogwałcenie prawa międzynarodowego” i zapowiedział „miażdżącą odpowiedź”.

Atak USA, przeprowadzony z użyciem precyzyjnych rakiet manewrujących i dronów bojowych, miał miejsce w nocy z 21 na 22 czerwca. Celem były instalacje wojskowe w rejonie Isfahanu, a także podejrzewane obiekty związane z programem nuklearnym Iranu. Według Pentagonu operacja była „ograniczona i ukierunkowana”, a jej celem było „zniszczenie zdolności ofensywnych Iranu” bez prowokowania pełnoskalowej wojny. Jednak dla wielu obserwatorów taka eskalacja oznacza początek nowego, bardzo poważnego kryzysu na Bliskim Wschodzie.

Reakcja prezydenta Iranu

Prezydent Iranu, Ebrahim Raisi, przemówił do narodu z trybuny parlamentu zaledwie kilka godzin po ataku. W swojej emocjonalnej i bojowej przemowie zarzucił Stanom Zjednoczonym „akt otwartej agresji” i obwinił je o próbę destabilizacji całego regionu. – „Dzisiejsze działania Stanów Zjednoczonych są nie tylko złamaniem prawa międzynarodowego, ale także atakiem na suwerenność naszego narodu. Iran nie pozostanie bierny. Nasza odpowiedź będzie szybka, zdecydowana i proporcjonalna” – mówił Raisi.

Prezydent Iranu zapewnił, że jego kraj jest gotowy na każdy scenariusz, a irańskie siły zbrojne zostały postawione w stan najwyższej gotowości. Wezwał też społeczność międzynarodową do potępienia działań USA oraz zwołania nadzwyczajnej sesji Rady Bezpieczeństwa ONZ. W przemówieniu Raisi stwierdził również, że celem Stanów Zjednoczonych jest „utrzymanie hegemonii w regionie i ochrona interesów Izraela kosztem pokoju i stabilności”.

Tło eskalacji

Tło konfliktu jest wielowarstwowe. Od początku 2025 roku napięcia między Iranem a USA znów zaczęły rosnąć. Po fiasku kolejnej rundy negocjacji nuklearnych i potwierdzeniu przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej (MAEA), że Iran wzbogaca uran do poziomu przekraczającego próg broni jądrowej, Waszyngton zwiększył presję dyplomatyczną i wojskową. Dodatkowo, kilka ataków na amerykańskie instalacje wojskowe w regionie, za które USA obwiniają proirańskie bojówki, doprowadziło do eskalacji konfliktu.

Oficjalnie Iran zaprzecza, jakoby prowadził program broni jądrowej, jednak niezależne raporty sugerują, że kraj ten dysponuje już technologią umożliwiającą stworzenie bomby atomowej w ciągu kilku miesięcy. Dla administracji amerykańskiego prezydenta, który już wcześniej zapowiadał „czerwoną linię” wobec Teheranu, atak na irańskie instalacje miał być ostrzeżeniem i sygnałem, że USA nie zamierzają dopuścić do uzbrojenia Iranu w broń jądrową.

Reakcje na świecie

W odpowiedzi na działania USA i przemówienie prezydenta Iranu, wiele krajów wyraziło zaniepokojenie eskalacją sytuacji. Rosja i Chiny potępiły atak, nazywając go „nieodpowiedzialnym i prowokacyjnym krokiem”, który może doprowadzić do poważnego konfliktu regionalnego. Z kolei Izrael publicznie poparł działania Waszyngtonu, argumentując, że Iran stanowi realne zagrożenie nie tylko dla regionu, ale i dla całego świata. Niemcy i Francja, choć nie poparły bezpośrednio ataku, wezwały obie strony do „natychmiastowego powstrzymania dalszych działań zbrojnych i powrotu do stołu negocjacyjnego”.

Organizacja Narodów Zjednoczonych wyraziła „głębokie zaniepokojenie” i zapowiedziała pilne zwołanie nadzwyczajnej sesji Rady Bezpieczeństwa. Sekretarz generalny ONZ António Guterres zaapelował do USA i Iranu o „deeskalację i dialog”, przypominając, że wszelkie działania militarne muszą być zgodne z Kartą Narodów Zjednoczonych.

Sytuacja wewnętrzna w Iranie

W Iranie atak USA spotkał się z mieszanymi reakcjami społecznymi. Choć władze mobilizują społeczeństwo wokół hasła obrony narodowej, pojawiają się również głosy niezadowolenia z faktu, że działania rządu doprowadziły do eskalacji międzynarodowego konfliktu. W niektórych miastach doszło do spontanicznych demonstracji – zarówno poparcia dla władz, jak i protestów antyrządowych. Irańskie służby bezpieczeństwa zwiększyły obecność na ulicach Teheranu, Isfahanu i Meszhedu, obawiając się wybuchu szerszych niepokojów społecznych.

W międzyczasie prezydent Raisi ogłosił rozpoczęcie „narodowego programu obrony cywilnej”, a szkoły i instytucje publiczne zostały zobowiązane do przeprowadzenia symulacji działań w sytuacji konfliktu zbrojnego. Iran zapowiedział również zawieszenie współpracy z MAEA oraz ograniczenie kontaktów dyplomatycznych z państwami zachodnimi.

Czy grozi wojna na pełną skalę?

Eksperci ds. międzynarodowych są podzieleni w ocenach, czy incydent ten doprowadzi do wybuchu otwartego konfliktu zbrojnego między Iranem a USA. Z jednej strony, oba kraje – mimo ostrej retoryki – zdają sobie sprawę z katastrofalnych skutków wojny. Z drugiej, narastające napięcia, brak zaufania i prowokacje ze strony sił trzecich (jak proirańskie bojówki w Iraku czy izraelskie operacje wywiadowcze) mogą doprowadzić do wymknięcia się sytuacji spod kontroli.

Według części analityków, Stany Zjednoczone chcą utrzymać przewagę strategiczną i odstraszyć Iran, ale nie są zainteresowane kolejną wojną na Bliskim Wschodzie. Z kolei Iran, mimo bojowej retoryki, nie posiada pełnego potencjału militarnego do stawienia czoła armii amerykańskiej w konwencjonalnej wojnie, co może oznaczać, że jego reakcja ograniczy się do działań asymetrycznych, np. cyberataków lub operacji prowadzonych przez sojusznicze bojówki.

Podsumowanie

Atak USA na Iran oraz ostra reakcja prezydenta Raisiego wyznaczają nowy, niebezpieczny etap w relacjach między oboma państwami. Świat po raz kolejny znajduje się na krawędzi poważnego konfliktu, którego skutki mogłyby być katastrofalne – nie tylko dla Bliskiego Wschodu, ale i dla globalnego bezpieczeństwa. Ostateczny scenariusz wydarzeń zależy od dalszych decyzji przywódców obu krajów oraz od roli, jaką odegra społeczność międzynarodowa w próbach mediacji i powstrzymania spirali przemocy.