Czy to koniec trzeciej drogi? Sprzeczne informacje z PSL i Polski 2050

Trzecia Droga – koalicja polityczna złożona z Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) i Polski 2050 Szymona Hołowni – miała być odpowiedzią na rosnące znużenie Polaków dwubiegunową sceną polityczną zdominowaną przez PiS i Koalicję Obywatelską. Miała być „rozsądnym środkiem”, nową jakością, która łączy konserwatywną wrażliwość z nowoczesnym spojrzeniem na państwo. Jednak dziś pojawia się pytanie, czy Trzecia Droga nie dobiega właśnie końca. Ostatnie dni przyniosły falę sprzecznych informacji, wypowiedzi i niepokojących sygnałów zarówno z PSL, jak i z Polski 2050. Czy to tylko chwilowy kryzys, czy początek politycznego rozpadu?

Początki i idea Trzeciej Drogi

Koalicja Trzecia Droga zawiązała się formalnie przed wyborami parlamentarnymi w 2023 roku. Szymon Hołownia, były dziennikarz i kandydat na prezydenta, stworzył ruch Polska 2050 jako alternatywę dla skostniałej polityki. Z kolei PSL, z wieloletnią tradycją, szukał sposobu na przetrwanie w zmieniającej się rzeczywistości politycznej. Połączenie sił miało dać obu ugrupowaniom szansę na przekroczenie progu wyborczego i realny wpływ na kształtowanie polityki państwa.

W wyborach parlamentarnych w 2023 roku Trzecia Droga zdobyła blisko 14% głosów, co pozwoliło jej wejść do Sejmu z liczącą się liczbą mandatów. Weszła w skład koalicji rządzącej razem z Koalicją Obywatelską i Lewicą, przyczyniając się do odsunięcia PiS od władzy. Szymon Hołownia został marszałkiem Sejmu, a lider PSL Władysław Kosiniak-Kamysz objął funkcję ministra obrony narodowej. Wydawało się, że wszystko zmierza w dobrym kierunku.

Pierwsze pęknięcia

Jednak już kilka miesięcy po wyborach zaczęły pojawiać się tarcia. Różnice ideologiczne, strategia działania oraz ambicje liderów powoli zaczęły dzielić ugrupowania. PSL tradycyjnie mocno osadzony jest w strukturach lokalnych, konserwatywny i pragmatyczny. Polska 2050 z kolei stara się przyciągać wyborców centrowych i liberalnych, bardziej skupionych na kwestiach klimatu, transparentności i nowoczesnego państwa.

Spory nasilały się wokół kluczowych projektów ustaw – np. w sprawie liberalizacji prawa aborcyjnego, finansowania Kościoła czy reformy samorządów. Niektóre głosowania w Sejmie pokazały, że posłowie Trzeciej Drogi nie głosują jednolicie. W mediach zaczęły pojawiać się informacje o możliwym rozwodzie politycznym, choć oficjalnie liderzy koalicji temu zaprzeczali.

Ostatnia seria kontrowersji

W czerwcu 2025 roku sytuacja zaogniła się jeszcze bardziej. Najpierw pojawiły się przecieki medialne, że PSL rozważa samodzielny start w nadchodzących wyborach samorządowych i europejskich. Następnie w jednym z wywiadów prominentny polityk PSL – Marek Sawicki – stwierdził, że „formuła Trzeciej Drogi się wyczerpała” i należy rozważyć przyszłość koalicji. Szybko jednak jego słowa zostały zbagatelizowane przez rzecznika PSL, który mówił o „indywidualnej opinii, a nie stanowisku partii”.

Z kolei w obozie Polski 2050 narasta frustracja z powodu ograniczonej sprawczości w rządzie oraz marginalizacji w decyzjach politycznych. Pojawiły się głosy, że ugrupowanie Hołowni rozważa bliższą współpracę z Koalicją Obywatelską, co z kolei budzi niepokój w PSL.

Wśród członków Trzeciej Drogi – zwłaszcza szeregowych posłów i działaczy – pojawiają się głosy o braku komunikacji między liderami, rozbieżnych celach i braku wspólnej wizji. Media donoszą o „paraliżu decyzyjnym” i „głębokim kryzysie tożsamościowym”.

Sprzeczne komunikaty i chaos informacyjny

W ostatnich dniach sprawa nabrała tempa. Rano pojawiają się deklaracje o jedności i dalszej współpracy, wieczorem – kolejne przecieki o „tajnych spotkaniach” i przygotowywaniu osobnych strategii wyborczych. Szymon Hołownia zapewnia, że „Trzecia Droga to projekt długofalowy”, ale niemal w tym samym czasie Władysław Kosiniak-Kamysz na spotkaniu w Rzeszowie mówi o „konieczności redefinicji współpracy”.

Dla wyborców i obserwatorów sceny politycznej jest to sygnał bardzo niepokojący. Chaos komunikacyjny podważa wiarygodność koalicji. Nawet jeżeli liderzy mają zamiar kontynuować współpracę, to sposób, w jaki komunikują się z opinią publiczną, budzi więcej pytań niż odpowiedzi.

Co dalej z Trzecią Drogą?

Eksperci polityczni są podzieleni. Jedni uważają, że koalicja się rozpadnie i obie partie pójdą własnymi drogami, próbując ratować własny elektorat. Inni wskazują, że to tylko „kryzys dojrzewania” i Trzecia Droga, jeśli chce przetrwać, musi przemyśleć swoją tożsamość, wspólne cele i mechanizmy współpracy.

Trzeba też pamiętać, że Trzecia Droga nie jest tylko sojuszem liderów – to struktura z wieloma działaczami, samorządowcami, lokalnymi liderami, którzy również będą musieli opowiedzieć się po jednej ze stron lub próbować zachować neutralność. Czas działa jednak na niekorzyść – zbliżające się wybory samorządowe i europejskie wymuszą decyzje.

Potencjalne scenariusze

1. Rozpad koalicji i samodzielne starty – PSL i Polska 2050 idą osobno do wyborów. PSL stawia na lokalność, Polska 2050 – na nowoczesny elektorat miejski. Taki scenariusz niesie ryzyko, że żadna z partii nie przekroczy progu, lub straci znacząco na sile.

2. Utrzymanie Trzeciej Drogi, ale na nowych zasadach – liderzy wyciągają wnioski, reformują zasady współpracy i określają wspólny program. Ten scenariusz wymaga jednak dużej dojrzałości politycznej i kompromisów.

3. Przyłączenie się jednej z partii do innego ugrupowania – np. Polska 2050 zacieśnia więzy z Koalicją Obywatelską, a PSL wraca do roli języczka u wagi między większymi graczami.

Wnioski

Trzecia Droga miała być nową jakością w polskiej polityce, ale dziś sama boryka się z problemami typowymi dla starych partii – walką o wpływy, brakiem klarownego przekazu i konfliktem interesów. W dobie rosnącego rozczarowania klasą polityczną, taki obraz może skutecznie zniechęcić wyborców.