Ewa Wrzosek miała przekazać do Sądu Najwyższego trzy nagrania z monitoringu dotyczące oszustwa wyborczego; Sylwester Marciniak został zatrzymany i skazany za manipulację przy wyborach prezydenckich.

Ewa Wrzosek nigdy nie przypuszczała, że szara, nieoznaczona koperta pozostawiona na jej progu odmieni jej życie — a może i życie całego kraju. Leżała tam wczesnym rankiem, cienka i podejrzanie cicha, gdy świt zaczynał wślizgiwać się przez żaluzje jej warszawskiego mieszkania. Prawie na nią nadepnęła, wychodząc z domu, lecz coś — może jej ciężar, a może jej milczenie — sprawiło, że się zatrzymała. W środku znajdowały się trzy pendrive’y, każdy opisany jedną datą i godziną. Dołączona była odręczna notatka: „Jeśli kochasz ten kraj, zanieś to do Sądu Najwyższego. Oni będą wiedzieli, co zrobić.” Bez podpisu. Jako prokuratorka doświadczona w politycznych zawirowaniach Ewa widywała już anonimowe dowody, ale nigdy nic tak przejmującego. Sama wzmianka o Sądzie Najwyższym sugerowała konsekwencje znacznie poważniejsze niż w jakiejkolwiek zwykłej sprawie karnej. Instynkt podpowiadał jej, by do kogoś zadzwonić — do kolegów, do policji, może nawet do dziennikarza. Jednak coś silniejszego kazało jej milczeć: przeczucie, że jeśli poinformuje niewłaściwą osobę, prawda nigdy nie ujrzy światła dziennego. Tego wieczoru zasunęła zasłony, zamknęła drzwi na klucz i włożyła pierwszy pendrive do komputera. Nagranie było ziarniste, ale niewątpliwie prawdziwe. Ciche pomieszczenie w urzędzie gminy. Urny wyborcze. Ludzie wchodzący i wychodzący po godzinach. Znaczniki czasu zgadzały się z nocą poprzedzającą wybory prezydenckie. Ewa patrzyła, jak mężczyzna, którego rozpoznawała — choć wolałaby tego nie robić — wnosi stos kopert i wrzuca je do urny, jedna po drugiej. Serce zaczęło jej bić szybciej. Znała tę twarz. Sylwester Marciniak, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. Człowiek, którego autorytet w sprawach wyborczych był bezdyskusyjny. Powściągliwy, szanowany, obdarzony zaufaniem publicznym. A przynajmniej tak wszyscy wierzyli. Drugie nagranie przedstawiało inne osoby — cztery — wyjmujące karty do głosowania, zastępujące je innymi, ponownie zaklejające urny. Pomieszczenie było słabo oświetlone, ale twarze widoczne wystarczająco dobrze. Trzecie nagranie było najgorsze. Pokazywało pokój liczenia głosów. Pokazywało arkusz z wynikami, nadpisywany na ekranie. Pokazywało drżące ręce, wprowadzające zmienione liczby. A w tle słychać było głos Marciniaka: „Nikt nie może się dowiedzieć. Wynik musi być pewny. Naród nie może zdecydować źle.” Ewa zdjęła okulary i przycisnęła dłonie do oczu. Widziała już wystarczająco. A mimo to nie mogła przestać oglądać. Odtwarzała nagrania raz za razem, upewniając się, że dobrze rozumie to, co widzi. To nie była pomyłka. To nie było nieporozumienie. To była zamierzona, skoordynowana manipulacja na najwyższym szczeblu odpowiedzialnym za wybory. A teraz dowody znajdowały się w jej rękach. Zaniesienie nagrań do Sądu Najwyższego było aktem odwagi — i szaleństwa. Znała ryzyko. Wiedziała też, że jeśli zwlekałaby zbyt długo, ktoś mógłby zacząć szukać koperty — albo gorzej, jej samej. Schody sądu były pełne dziennikarzy relacjonujących trwającą debatę o wynikach wyborów. Demonstranci krzyczeli, powiewały transparenty, a policjanci stali w liniiach przy barierkach. Ewa trzymała głowę nisko, ściskając teczkę z dowodami pod płaszczem i szybko kierując się po marmurowych schodach. W środku podeszła do urzędnika odpowiedzialnego za przyjmowanie dowodów w sprawach konstytucyjnych. Jego oczy rozszerzyły się, gdy się przedstawiła. „Muszę natychmiast zobaczyć się z sędzią” — powiedziała. — „To kwestia integralności wyborów.” W normalnych warunkach taka prośba zostałaby odrzucona lub odsunięta w czasie, lecz coś w jej głosie — albo może napięcie wiszące w powietrzu — sprawiło, że urzędnik posłuchał. Kilka minut później siedziała w prywatnym gabinecie sędziego Ratajczaka, znanego z niezależności. Położyła trzy pendrive’y na jego biurku. „Musi pan to zobaczyć — i zabezpieczyć, zanim ktokolwiek dowie się o ich istnieniu.” Sędzia uniósł brwi, ale nic nie powiedział. Włożył pierwszy pendrive. W miarę jak oglądał nagranie, jego wyraz twarzy zmieniał się z sceptycyzmu w przerażenie. Gdy skończył trzecie, odchylił się w fotelu, patrząc w sufit, jakby przyszłość kraju runęła mu na barki — co w pewnym sensie było prawdą. „Natychmiast wszczęjemy postępowanie” — powiedział. — „I zapewnimy pani ochronę.” Skinęła głową, choć wątpiła, by ktokolwiek mógł ją ochronić. Wiadomość o wszczęciu śledztwa rozeszła się błyskawicznie — szybciej, niż Ewa zakładała. W nadzwyczajnym komunikacie ogłoszono, że Sąd Najwyższy otrzymał „dowody poważnych nieprawidłowości wyborczych” i rozpoczął procedurę. Nazwisk nie ujawniono, lecz spekulacje ruszyły natychmiast. Aresztowanie Marciniaka nastąpiło o świcie, dwa dni później. Kamery uchwyciły go w kajdankach, zdezorientowanego, jakby nie potrafił zrozumieć, jak wszystko tak szybko się posypało. Demonstranci przed sądem wiwatowali; inni płakali. Naród był rozdarty między niedowierzaniem a poczuciem sprawiedliwości. Podczas przesłuchania Marciniak wszystkiemu zaprzeczył. Twierdził, że nagrania są sfałszowane, wykonane przez politycznych przeciwników. Lecz analiza kryminalistyczna potwierdziła ich autentyczność. Każdy cień, każdy piksel, każdy znacznik czasu się zgadzał. Gdy śledczy skonfrontowali go z ostatnim dowodem — logami wejścia do pomieszczeń, idealnie zgodnymi z godzinami na nagraniach — jego opanowanie pękło. Opadł na krzesło, z głową ukrytą w dłoniach. „Zrobiłem, co musiałem” — wyszeptał. — „Kraj nie przetrwałby kolejnej katastrofy. Interweniowałem w imię stabilności.” Jego tłumaczenia brzmiały w mediach przez wiele dni. Stabilność. Konieczność. Patriotyzm. Lecz sąd widział to inaczej. Po szybkim, lecz skrupulatnym procesie Marciniak został skazany za ingerencję w wybory, spisek i nadużycie władzy. Wyrok wstrząsnął krajem: dwadzieścia lat pozbawienia wolności bez możliwości wcześniejszego zwolnienia. Najsurowsza kara za przestępstwo polityczne w najnowszej historii Polski. Ewa oglądała ogłoszenie wyroku z galerii, z zaciśniętym gardłem. Gdy sędzia odczytał decyzję, nie poczuła triumfu — tylko pustą ulgę. Prawda wyszła na jaw, tak. Ale cena była wysoka i miała pozostać wysoka jeszcze długo. Po procesie wyszła z sądu wprost w morze reporterów. Mikrofony wyciągały się ku niej jak włócznie. „Pani Wrzosek! Spodziewała się pani takiego wyroku?” „Czy teraz można ufać wyborom?” „Co skłoniło panią do działania?” Powiedziała tylko jedno zdanie: „Prawda należy do ludzi.” A potem odeszła, zostawiając za sobą błyskające lampy. Wiedziała jednak, że jej praca się nie skończyła. Kraj został wstrząśnięty. Zaufanie zostało złamane. A jeden zestaw nagrań nie mógł tego naprawić. Mimo to zrobiła to, w co wierzyła. A czasem — pomyślała — to musiało wystarczyć.