Koalicyjny partner rządu planuje zamrożenie lub obniżkę taryf energetycznych, aby odciążyć domowe budżety

W obliczu rosnących kosztów życia i narastającego niezadowolenia społecznego, jeden z mniejszych partnerów koalicyjnych w rządzie Donalda Tuska przedstawił propozycję mającą na celu zamrożenie lub nawet obniżenie taryf energetycznych w Polsce. Projekt ma na celu wsparcie gospodarstw domowych, które coraz dotkliwiej odczuwają skutki inflacji, wzrostu cen usług oraz niestabilności na rynkach energii.

Rosnące ceny energii – powód do niepokoju

Od kilku lat Polska, podobnie jak wiele innych krajów Europy, zmaga się z kryzysem energetycznym, którego źródła sięgają pandemii COVID-19, wojny w Ukrainie oraz zmieniającej się polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Ceny gazu, prądu i ciepła systemowego gwałtownie wzrosły, co przełożyło się na zwiększone rachunki dla obywateli oraz firm.

Choć inflacja w ostatnich miesiącach zaczęła nieco wyhamowywać, to koszty energii wciąż stanowią istotne obciążenie dla domowych budżetów. Rząd podejmował wcześniej różne działania – jak tarcze antyinflacyjne, dopłaty czy regulacje cen – jednak ich efekty były często tymczasowe lub ograniczone.

Inicjatywa mniejszego partnera

To właśnie w tym kontekście pojawiła się nowa inicjatywa mniejszego koalicjanta – partii Polska 2050 Szymona Hołowni, która odpowiada m.in. za resort klimatu i środowiska. Politycy tej formacji zapowiedzieli przygotowanie ustawy, która zakłada czasowe zamrożenie taryf energetycznych na poziomie z pierwszego półrocza 2025 roku.

Alternatywnie, rozważana jest także możliwość wprowadzenia mechanizmu automatycznych obniżek w przypadku spadku cen surowców na rynkach światowych. Projekt, choć jeszcze w fazie konsultacji, ma już wstępne poparcie w ramach koalicji rządzącej.

– Chcemy działać z wyprzedzeniem, by uniknąć szoku cenowego dla rodzin zimą 2025/26. Energia to nie luksus, a podstawowe dobro – mówił wiceminister klimatu z Polski 2050, Krzysztof Rzepecki.

Propozycja: co zakłada projekt?

Wstępne założenia projektu ustawy obejmują m.in.:

zamrożenie taryf za energię elektryczną i gaz dla gospodarstw domowych do czerwca 2026 roku,

mechanizm indeksacji cen, który zakłada obniżkę taryf w przypadku spadku cen surowców energetycznych o więcej niż 10% w ujęciu kwartalnym,

utrzymanie ulg i dodatków osłonowych dla najuboższych,

wsparcie dla mikroprzedsiębiorców, którzy korzystają z taryf regulowanych.

Projekt zakłada również rekompensaty dla firm energetycznych, które poniosłyby straty wskutek zamrożenia taryf – mają być one finansowane z nadwyżek budżetowych oraz funduszy unijnych przeznaczonych na transformację energetyczną.

Reakcje w koalicji

Choć inicjatywa spotkała się z entuzjazmem części posłów Polski 2050 oraz Lewicy, nieco ostrożniejsi są przedstawiciele Platformy Obywatelskiej, którzy podkreślają konieczność analizy wpływu projektu na finanse publiczne.

– Musimy być odpowiedzialni. Budżet ma swoje ograniczenia, a rynek energii nie znosi politycznych uproszczeń – powiedział anonimowo jeden z posłów KO.

Premier Donald Tusk na razie nie odniósł się publicznie do projektu, choć jego doradcy nieoficjalnie przyznają, że temat jest analizowany pod kątem politycznym i ekonomicznym. Wobec spadającego poparcia społecznego dla rządu, pomysł ten może być potraktowany jako próba odbudowy zaufania wśród mniej zamożnych wyborców.

Głos opozycji i ekspertów

Zdecydowaną krytykę inicjatywy wyraziła opozycyjna partia Prawo i Sprawiedliwość. Politycy PiS-u zarzucają rządowi brak strategii i chaotyczne podejście do polityki energetycznej.

– Rząd najpierw zlikwidował tarcze ochronne, a teraz próbuje ratować się półśrodkami. Gospodarka potrzebuje stabilności, nie eksperymentów – stwierdził poseł Jacek Sasin.

Z kolei eksperci rynku energii ostrzegają, że zamrożenie cen może zniechęcić inwestorów i operatorów do modernizacji infrastruktury, co w dłuższym okresie może skutkować niedoborami lub awariami.

– To nie jest zły pomysł w krótkim okresie, ale trzeba jasno określić horyzont czasowy i źródła finansowania – mówi dr Elżbieta Wysocka z Instytutu Energii i Klimatu.

Poparcie społeczne i oczekiwania obywateli

Z badań opinii publicznej wynika, że zdecydowana większość Polaków (ponad 70%) popiera pomysł czasowego zamrożenia cen energii. Wielu obywateli skarży się, że rosnące rachunki uniemożliwiają im normalne funkcjonowanie i ograniczają możliwości oszczędzania.

– Musiałam zrezygnować z ogrzewania na prąd, bo nie stać mnie było zimą. Dobrze, że ktoś wreszcie pomyślał o zwykłych ludziach – mówi pani Maria z Lublina.

Inni jednak podkreślają, że obniżki powinny być powiązane z działaniami na rzecz poprawy efektywności energetycznej i rozwoju OZE (odnawialnych źródeł energii).

Co dalej?

Projekt ustawy ma zostać zaprezentowany oficjalnie w Sejmie w ciągu najbliższych dwóch tygodni. O jego dalszych losach zdecydują konsultacje międzyresortowe oraz uzgodnienia w ramach koalicji rządzącej.

Jeśli ustawa zostanie przyjęta, nowe regulacje mogą wejść w życie od października 2025 roku – na początku sezonu grzewczego. Tym samym rząd zyskałby czas, by przygotować długofalową strategię wsparcia dla obywateli w okresie transformacji energetycznej.

—

Podsumowanie

Propozycja zamrożenia lub obniżenia taryf energetycznych to wyraźny sygnał, że rządząca koalicja dostrzega narastające problemy społeczne i ekonomiczne związane z kosztami życia. Choć projekt może spotkać się z przeszkodami politycznymi i ekonomicznymi, jego potencjalny wpływ na codzienne życie milionów Polaków czyni go jednym z najważniejszych tematów nadchodzących tygodni.

—