Polska stara się przekierować 6 miliardów euro z funduszy UE na obronność.

Polska stara się przekierować 6 miliardów euro z funduszy UE na obronność – nowa strategia bezpieczeństwa narodowego

W obliczu coraz większych zagrożeń geopolitycznych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, Polska podjęła decyzję o skierowaniu znacznej części środków unijnych na cele związane z bezpieczeństwem i obronnością. Rząd w Warszawie stara się uzyskać zgodę Komisji Europejskiej na przekierowanie 6,1 miliarda euro z Funduszu Odbudowy po pandemii COVID-19 na działania mające na celu wzmocnienie zdolności obronnych kraju. To posunięcie wpisuje się w szerszy kontekst wzmacniania bezpieczeństwa wschodniej flanki NATO oraz odpowiedzi na rosnące zagrożenie ze strony Federacji Rosyjskiej.

Kontekst decyzji

Decyzja o przekierowaniu funduszy z Europejskiego Funduszu Odbudowy na cele militarne wynika z dynamicznie zmieniającej się sytuacji geopolitycznej. Trwająca wojna w Ukrainie, nieprzewidywalna polityka Rosji oraz wzrost napięć w regionie zmuszają Polskę do rewizji swoich strategii obronnych. Władze w Warszawie nie kryją, że nadrzędnym celem jest zwiększenie odporności kraju na potencjalne zagrożenia hybrydowe, cybernetyczne oraz militarne.

Premier Donald Tusk zapowiedział, że Polska chce być nie tylko beneficjentem wsparcia ze strony sojuszników, ale również aktywnym członkiem NATO, który sam potrafi zadbać o swoje bezpieczeństwo. Środki z funduszy unijnych mają pomóc w budowie nowoczesnych systemów obronnych, rozwoju infrastruktury strategicznej oraz szkoleniach i badaniach związanych z przemysłem zbrojeniowym.

Co obejmuje plan inwestycyjny?

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, planowane inwestycje mają dotyczyć trzech kluczowych obszarów:

1. Ochrona ludności cywilnej i infrastruktury krytycznej – obejmuje rozbudowę systemów wczesnego ostrzegania, schronów, systemów ewakuacji oraz szkolenia dla ludności w zakresie zachowań kryzysowych.

2. Modernizacja przemysłu obronnego – plan zakłada wsparcie dla polskich firm zbrojeniowych, rozwój technologii militarnych oraz zwiększenie zdolności produkcyjnych zakładów zbrojeniowych, takich jak Huta Stalowa Wola czy Fabryka Broni “Łucznik”.

3. Cyberbezpieczeństwo – w dobie cyfrowych zagrożeń inwestycje obejmą budowę i rozwój centrów cyberbezpieczeństwa, zwiększenie odporności systemów państwowych oraz współpracę z krajami UE i NATO w zakresie wymiany danych i reagowania na cyberataki.

Reakcja Komisji Europejskiej

Przekierowanie funduszy unijnych z celów odbudowy gospodarki po pandemii na obronność nie jest oczywiste i wymaga zgody Komisji Europejskiej. Dotychczasowe wytyczne dotyczące wykorzystania środków z Funduszu Odbudowy zakładały przede wszystkim inwestycje w transformację ekologiczną, cyfryzację, innowacje i poprawę zdrowia publicznego.

Jednak zmieniające się realia geopolityczne sprawiają, że Bruksela może spojrzeć przychylnie na postulaty Polski. Komisja Europejska zaznaczyła, że rozważa takie wnioski w kontekście szerszej strategii bezpieczeństwa UE, która zakłada zwiększenie autonomii obronnej Wspólnoty. Decyzja w sprawie polskiego wniosku ma zapaść do 20 czerwca 2025 roku.

Poparcie społeczne i polityczne

Według sondaży opinii publicznej, większość Polaków popiera zwiększenie wydatków na obronność, nawet kosztem innych priorytetów inwestycyjnych. Agresywna polityka Rosji, bliskość konfliktu w Ukrainie oraz świadomość zagrożeń cybernetycznych sprawiają, że społeczeństwo coraz częściej postrzega bezpieczeństwo jako wartość nadrzędną.

Poparcie dla decyzji rządu płynie również z większości ugrupowań politycznych – zarówno koalicji rządzącej, jak i opozycji. Choć nie brakuje głosów krytycznych, wskazujących na ryzyko zaniedbania innych obszarów, takich jak służba zdrowia czy edukacja, to jednak powszechnie dominuje przekonanie o konieczności zabezpieczenia granic i interesów narodowych.

Polska jako lider wschodniej flanki NATO

Od momentu wybuchu wojny w Ukrainie Polska systematycznie zwiększa wydatki na obronność. W 2024 roku budżet MON wyniósł rekordowe 137 miliardów złotych, co stanowiło ponad 4% PKB. Polska inwestuje w nowoczesny sprzęt wojskowy – kupuje czołgi Abrams, samoloty F-35, wyrzutnie HIMARS oraz koreańskie haubice K9 i czołgi K2. Wzmacniane są również siły rezerwy i Wojska Obrony Terytorialnej.

Dzięki tym działaniom Polska zyskuje pozycję lidera wschodniej flanki NATO i staje się jednym z głównych filarów bezpieczeństwa europejskiego. Rząd deklaruje, że będzie kontynuował ten kierunek, a dodatkowe środki z UE mogą znacząco przyspieszyć realizację ambitnych planów obronnych.

Współpraca z partnerami zagranicznymi

Polska nie działa w próżni – w ostatnich miesiącach zintensyfikowała współpracę z partnerami zagranicznymi w zakresie bezpieczeństwa. Umowy zawierane są nie tylko z USA, ale również z Koreą Południową, Wielką Brytanią, Niemcami i Francją. Współpraca dotyczy nie tylko zakupów uzbrojenia, ale również transferu technologii i wspólnych projektów badawczo-rozwojowych.

Przykładem takiej współpracy jest plan budowy fabryki amunicji we współpracy z Niemcami, która ma zabezpieczyć potrzeby Polski i państw NATO w obliczu rosnącego zużycia środków bojowych na froncie ukraińskim.

Wnioski

Decyzja o przekierowaniu 6 miliardów euro z funduszy unijnych na obronność jest wyrazem determinacji Polski w dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa narodowego. Choć wymaga to zgody Komisji Europejskiej, to wszystko wskazuje na to, że Bruksela zrozumie wagę tej inicjatywy w obecnym kontekście geopolitycznym.

Inwestycje w obronność, cyberbezpieczeństwo i infrastrukturę krytyczną są nie tylko odpowiedzią na aktualne zagrożenia, ale również elementem budowania odporności państwa na przyszłość. Polska ma szansę stać się nie tylko regionalnym liderem w dziedzinie bezpieczeństwa, ale również wzorem dla innych krajów UE w zakresie strategicznego wykorzystania funduszy unijnych.