Ryanair przegrywa walkę sądową przeciwko polskiej pomocy państwowej w wysokości 701 mln dolarów dla LOT

Ryanair, jeden z największych przewoźników niskokosztowych w Europie, poniósł porażkę w ważnej sprawie sądowej przeciwko Polsce, która udzieliła pomocy finansowej narodowemu przewoźnikowi – Polskim Liniom Lotniczym LOT. Pomoc ta w wysokości 701 milionów dolarów miała na celu wsparcie polskiego przewoźnika w czasach kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19. Pomimo że decyzja o udzieleniu tej pomocy budziła kontrowersje, sąd orzekł na korzyść Polski, odrzucając roszczenia Ryanair, które kwestionowało legalność pomocy. Jakie były okoliczności tego postępowania i co oznacza to orzeczenie dla przyszłości pomocy państwowej w branży lotniczej w Europie?

#### Tło sprawy

W 2020 roku, w obliczu kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią COVID-19, polski rząd zdecydował się na udzielenie pomocy finansowej Polskim Liniom Lotniczym LOT w formie pożyczki w wysokości 701 milionów dolarów. Ta decyzja była częścią szeroko zakrojonego programu wsparcia państwowego dla strategicznych sektorów gospodarki, które zostały najbardziej dotknięte przez pandemię, w tym przemysłu lotniczego. LOT, podobnie jak wiele innych linii lotniczych na całym świecie, zmagał się z poważnymi problemami finansowymi, spadkiem liczby pasażerów oraz wstrzymaniem większości połączeń lotniczych.

Ryanair, który w Europie rywalizuje z LOT-em o pasażerów, od razu zareagował na tę decyzję, argumentując, że pomoc finansowa jest niezgodna z unijnymi przepisami dotyczącymi pomocy państwowej. Przewoźnik z Irlandii stwierdził, że tego rodzaju wsparcie dla narodowego przewoźnika jest nieuczciwą konkurencją, która zaburza konkurencję na rynku transportu lotniczego. Ryanair wniósł pozew do Sądu Unii Europejskiej, domagając się unieważnienia decyzji polskich władz o udzieleniu pomocy.

#### Argumenty Ryanair

Ryanair opierał swoje roszczenia na zarzucie, że pomoc przyznana LOT-owi nie spełniała warunków określonych w unijnych przepisach dotyczących pomocy państwowej. Zgodnie z prawem UE, pomoc państwowa może być udzielana tylko w określonych sytuacjach, w tym w przypadku, gdy ma na celu naprawienie poważnych zakłóceń w gospodarce kraju członkowskiego. Irlandzki przewoźnik argumentował, że pomoc udzielona LOT-owi była nieuzasadniona, ponieważ inne linie lotnicze, które także znalazły się w trudnej sytuacji, nie otrzymały podobnej pomocy. Ponadto, Ryanair podnosił, że wsparcie to nie zostało przyznane w sposób przejrzysty, a sam proces decyzji był zdominowany przez polityczne powiązania, które sprzyjały narodowemu przewoźnikowi.

W swoich roszczeniach Ryanair powoływał się także na konkurencyjność rynku lotniczego, podkreślając, że pomoc państwowa stwarza nierówne warunki rywalizacji między przewoźnikami, zwłaszcza tymi, którzy nie otrzymali podobnego wsparcia. Przewoźnik twierdził, że udzielona pożyczka spowodowała, że LOT mógł kontynuować działalność na rynku, podczas gdy Ryanair i inne linie lotnicze musiały samodzielnie radzić sobie w obliczu kryzysu.

Argumenty Polski i LOT-u

Z kolei Polska, w odpowiedzi na zarzuty Ryanair, broniła decyzji o udzieleniu pomocy, podkreślając, że wsparcie dla LOT-u było zgodne z unijnymi zasadami dotyczącymi pomocy państwowej. Rząd polski wskazał, że linie lotnicze, podobnie jak inne branże, znalazły się w kryzysowej sytuacji wskutek pandemii, która spowodowała zamknięcie granic i drastyczny spadek liczby pasażerów. Z tego względu pomoc była niezbędna, aby zapewnić kontynuację działalności strategicznego przedsiębiorstwa, które pełni kluczową rolę w polskiej gospodarce.

Polski rząd argumentował również, że pomoc została udzielona w sposób proporcjonalny do potrzeb LOT-u i w zgodzie z przepisami Unii Europejskiej. Podkreślono, że pomoc miała charakter pożyczki, którą linie lotnicze miały spłacić, a także że wszelkie procedury związane z udzieleniem wsparcia były przejrzyste i zgodne z prawem.

Wyrok sądu

Ostatecznie, Sąd Unii Europejskiej orzekł na korzyść Polski, odrzucając pozew Ryanair i uznając, że pomoc państwowa dla LOT-u była zgodna z unijnymi przepisami. Sąd stwierdził, że w obliczu kryzysu spowodowanego przez pandemię COVID-19, Polska miała prawo do udzielenia wsparcia finansowego swojemu narodowemu przewoźnikowi, aby zapobiec dalszym szkodom gospodarczym, które mogłyby wynikać z upadku tak istotnego przedsiębiorstwa. Sąd zauważył, że pomoc ta miała charakter przejściowy i była niezbędna do zapewnienia stabilności rynku lotniczego w Polsce.

Orzeczenie sądu ma istotne znaczenie nie tylko dla Ryanair i LOT-u, ale także dla całej branży lotniczej w Europie. W obliczu kryzysu spowodowanego przez pandemię COVID-19, wiele państw Unii Europejskiej udzieliło wsparcia finansowego swoim liniom lotniczym. Wyrok w tej sprawie stanowi ważne precedensowe rozstrzygnięcie, które może wpłynąć na przyszłe decyzje dotyczące pomocy państwowej dla przewoźników lotniczych.

Konsekwencje wyroku

Pomimo wyroku na korzyść Polski, sprawa Ryanair kontra LOT może mieć długofalowe konsekwencje dla rynku lotniczego w Europie. Przede wszystkim, wyrok ten stanowi ważne potwierdzenie, że państwa członkowskie Unii Europejskiej mają prawo do udzielania pomocy publicznej, gdyż jest to część polityki wspierania gospodarki w trudnych czasach. Z drugiej strony, wyrok ten może wywołać dalsze kontrowersje i spory dotyczące granic pomocy państwowej, zwłaszcza w kontekście konkurencyjności rynku.

Ryanair, mimo porażki w tej sprawie, nie rezygnuje z dalszej walki o równość warunków konkurencji na rynku lotniczym. Przewoźnik z Irlandii już zapowiedział, że będzie kontynuował działania mające na celu zabezpieczenie uczciwej konkurencji w sektorze lotniczym, zarówno w kontekście pomocy państwowej, jak i innych kwestii związanych z regulacjami rynku.

Wnioski

Sprawa Ryanair przeciwko Polsce w kwestii pomocy państwowej dla LOT-u to przykład złożonych problemów, które pojawiają się w kontekście wsparcia publicznego w branży lotniczej. Orzeczenie sądu może być postrzegane jako ważne potwierdzenie, że pomoc państwowa, mimo kontrowersji, jest narzędziem, które w wyjątkowych okolicznościach może być niezbędne do ratowania strategicznych przedsiębiorstw. Jednocześnie, przypadek ten może wywołać dalsze dyskusje na temat równości warunków konkurencji na rynku transportu lotniczego w Europie.