Trump wprowadza całkowity zakaz podróży do USA dla 12 krajów
W czasie swojej prezydentury Donald Trump wielokrotnie budził kontrowersje decyzjami dotyczącymi imigracji i bezpieczeństwa narodowego. Jedną z najbardziej radykalnych i dyskutowanych decyzji była zapowiedź wprowadzenia całkowitego zakazu podróży do Stanów Zjednoczonych dla obywateli 12 krajów, głównie z większością muzułmańską. Decyzja ta wzbudziła ogromne zainteresowanie, protesty i debatę zarówno w USA, jak i na arenie międzynarodowej.
Tło decyzji
Donald Trump już podczas kampanii prezydenckiej w 2016 roku zapowiadał twardą politykę imigracyjną, wskazując na potrzebę „ochrony amerykańskich granic” przed zagrożeniami związanymi z terroryzmem i nielegalną imigracją. W styczniu 2017 roku, zaledwie kilka dni po objęciu urzędu, podpisał pierwszy dekret wykonawczy zakazujący wjazdu do USA obywatelom siedmiu krajów: Iraku, Iranu, Syrii, Libii, Somalii, Sudanu i Jemenu. Decyzja ta była szeroko krytykowana i uznana przez wielu za “zakaz muzułmański” (Muslim Ban), mimo że oficjalnie nie odnosiła się do religii.
W kolejnych miesiącach zakaz był kilkukrotnie modyfikowany i rozszerzany, aż w końcu w jednej z późniejszych wersji objął 12 krajów, w tym m.in. Nigerię, Erytreę, Kirgistan i Mjanmę. Administracja Trumpa argumentowała, że zakaz dotyczy państw, które nie spełniają wymogów bezpieczeństwa w zakresie weryfikacji tożsamości podróżnych i współpracy z USA w zakresie udostępniania informacji wywiadowczych.
Które kraje objęto zakazem?
Na liście 12 krajów, których obywatele mieli zakaz podróżowania do USA, znalazły się:
1. Iran
2. Irak
3. Syria
4. Libia
5. Somalia
6. Jemen
7. Sudan
8. Nigeria
9. Erytrea
10. Kirgistan
11. Mjanma (Birma)
12. Wenezuela (w ograniczonym zakresie)
W większości przypadków zakaz dotyczył nie tylko turystów, ale także osób ubiegających się o wizy imigracyjne, pracownicze oraz członków rodzin obywateli USA.
Reakcje społeczne i polityczne
Decyzja Trumpa spotkała się z natychmiastową reakcją opinii publicznej. Już pierwszego dnia po ogłoszeniu zakazu tysiące osób zebrało się na lotniskach w Nowym Jorku, Los Angeles i innych miastach, protestując przeciwko „nieludzkiej” polityce imigracyjnej. Pojawiły się transparenty z hasłami: „No Ban, No Wall”, „Refugees Welcome” i „This is not who we are”.
Wielu prawników i organizacji zajmujących się prawami człowieka złożyło pozwy przeciwko administracji federalnej, argumentując, że zakaz narusza konstytucyjną zasadę równego traktowania i wolności religijnej. American Civil Liberties Union (ACLU) oraz inne grupy prawne skutecznie doprowadziły do tymczasowego zablokowania zakazu przez sądy federalne.
Z drugiej strony, wielu zwolenników Trumpa popierało zakaz, twierdząc, że był to niezbędny krok w celu ochrony kraju przed potencjalnymi zagrożeniami ze strony państw niestabilnych politycznie lub o słabej kontroli bezpieczeństwa. Argumentowano, że suwerenność państwa daje mu prawo do decydowania, kto może wjechać na jego terytorium.
Konsekwencje dla stosunków międzynarodowych
Wprowadzenie zakazu pogorszyło relacje Stanów Zjednoczonych z wieloma państwami objętymi restrykcjami. W Iranie, Iraku i Sudanie pojawiły się demonstracje antyamerykańskie. Rządy niektórych krajów ogłosiły działania odwetowe, np. ograniczenie współpracy gospodarczej czy zakaz wjazdu dla obywateli USA.
Wielu ekspertów ds. dyplomacji wskazywało, że zakaz może przynieść więcej szkód niż pożytku, ponieważ alienuje kluczowych partnerów w walce z terroryzmem i destabilizuje relacje z krajami, które wcześniej współpracowały z USA. Szczególnie krytykowano umieszczenie na liście krajów takich jak Nigeria — najludniej
szego państwa Afryki i ważnego sojusznika w walce z Boko Haram.
Skutki wewnętrzne
Wewnątrz Stanów Zjednoczonych zakaz uderzył w tysiące rodzin. Wiele osób czekających na połączenie z bliskimi, uzyskanie statusu uchodźcy lub legalną wizę znalazło się nagle w stanie zawieszenia. Według danych Departamentu Stanu, dziesiątki tysięcy wniosków wizowych zostały odrzucone na podstawie nowej polityki.
Również sektor edukacyjny i technologiczny odczuł skutki decyzji. Uniwersytety zgłaszały spadek liczby studentów z krajów objętych zakazem, a firmy technologiczne – trudności w zatrudnianiu wykwalifikowanych specjalistów, co szczególnie dotknęło Dolinę Krzemową.
Decyzja Sądu Najwyższego
W czerwcu 2018 roku Sąd Najwyższy USA zatwierdził ostateczną wersję zakazu wjazdu w głosowaniu 5 do 4, uznając, że prezydent ma konstytucyjne prawo do podejmowania decyzji w sprawach imigracyjnych w interesie bezpieczeństwa narodowego. Mimo że decyzja była kontrowersyjna, oznaczała triumf Trumpa i umożliwiła dalsze egzekwowanie zakazu.
Zmiana podejścia po Trumpie
Po objęciu prezydentury przez Joe Bidena w styczniu 2021 roku, jednym z jego pierwszych działań było zniesienie zakazu podróży wprowadzonego przez Trumpa. Biden określił zakaz jako „hańbę dla amerykańskiej historii” i zapowiedział nową politykę imigracyjną opartą na wartościach humanitarnych i inkluzywności.
Decyzja Bidena spotkała się z pozytywnym odbiorem organizacji praw człowieka i społeczności międzynarodowej, choć niektórzy komentatorzy ostrzegali, że całkowite zniesienie restrykcji bez nowego systemu weryfikacji może prowadzić do ryzyka dla bezpieczeństwa.
—
Podsumowanie
Decyzja Donalda Trumpa o wprowadzeniu całkowitego zakazu podróży do USA dla obywateli 12 krajów pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych elementów jego prezydentury. Z jednej strony była postrzegana jako przejaw stanowczości w kwestii bezpieczeństwa narodowego, z drugiej – jako wyraz ksenofobii i polityki wykluczenia. Jej skutki były odczuwalne na wielu płaszczyznach – od rodzin rozdzielonych granicą, przez gospodarkę i edukację, po międzynarodową reputację Stanów Zjednoczonych. Ostatecznie zakaz został zniesiony, ale debata, którą wywołał, na długo pozostanie w amerykańskiej pr
zestrzeni publicznej.