Karol Nawrocki wprost sytuacje o granicy Niemiec. Nie zgadzam się

Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, znany jest z odważnych i często kontrowersyjnych wypowiedzi na temat historii, tożsamości narodowej i polityki międzynarodowej. W ostatnich tygodniach zabrał głos na temat sytuacji na granicy Polski z Niemcami, odnosząc się do kwestii migracji, bezpieczeństwa i relacji bilateralnych. Wypowiedź ta odbiła się szerokim echem w mediach, wzbudzając dyskusje – i podziały – wśród opinii publicznej. Choć dla wielu Polaków jego słowa stanowią odzwierciedlenie patriotycznej troski o państwo, ja osobiście nie zgadzam się z ich tonem, przesłaniem i konsekwencjami.

Wypowiedź Karola Nawrockiego: kontekst i treść

Podczas jednego z publicznych wystąpień Karol Nawrocki odniósł się do sytuacji na granicy polsko-niemieckiej, sugerując, że Niemcy w niewystarczający sposób radzą sobie z kontrolą napływu migrantów, a Polska ponosi tego konsekwencje. W jego opinii Niemcy „nie tylko nie chronią swojej granicy, ale przerzucają odpowiedzialność na Polskę”. Dodał też, że obecna sytuacja „pokazuje podwójne standardy stosowane przez naszych zachodnich sąsiadów” oraz że „Polska nie może być kordonem sanitarnym dla błędnej polityki migracyjnej Berlina”.

Wiele osób uznało te słowa za odważne i potrzebne, biorąc pod uwagę rosnące napięcia wokół migracji w Europie. Jednak moim zdaniem, wypowiedź ta była jednostronna, nacechowana emocjonalnie i niesprawiedliwa wobec złożonej rzeczywistości, jaka panuje na granicach Europy.

Polityka migracyjna Niemiec – uproszczenia i półprawdy

Po pierwsze, zarzut, że Niemcy nie kontrolują swoich granic, jest uproszczeniem. Niemcy, jako państwo członkowskie strefy Schengen, działają w ramach unijnego prawa i obowiązujących mechanizmów. Owszem, ich polityka otwartych drzwi z lat 2015–2016 była szeroko krytykowana – także wewnątrz Niemiec – ale nie można powiedzieć, że dziś Berlin całkowicie ignoruje problem migracji. Niemieckie służby graniczne współpracują z Frontexem, prowadzą kontrole na granicach z Polską i Czechami i starają się ograniczyć nielegalne przekroczenia granic. Sytuacja migracyjna to wyzwanie europejskie, nie tylko niemieckie.

Tymczasem Karol Nawrocki prezentuje sytuację tak, jakby Polska była jedyną ofiarą „niemieckiej nieodpowiedzialności”, co nie tylko podważa złożoność problemu, ale wzmacnia niepotrzebne napięcia między naszymi narodami.

Historia jako oręż – czy słusznie?

Jako prezes IPN, Karol Nawrocki często odnosi się do historii i kontekstu II wojny światowej w swoich wystąpieniach. Tym razem również zasugerował, że Polska „zbyt długo ponosiła konsekwencje cudzych błędów” i że „po raz kolejny musi płacić za decyzje innych”. Choć historia Polski i Niemiec jest skomplikowana i pełna cierpienia, nie możemy traktować jej jako argumentu we wszystkich współczesnych sporach politycznych.

Zbyt częste odwoływanie się do przeszłości jako narzędzia polemicznego osłabia realny dialog i buduje mur zamiast mostów. Historia ma nas uczyć, a nie dzielić. Używanie narracji ofiary w kontekście migracji wydaje się nie tylko nieadekwatne, ale także nieodpowiedzialne. Zamiast szukać wspólnych rozwiązań z Niemcami, wypowiedzi takie jak ta Nawrockiego tylko pogłębiają podziały i karmią populistyczne nastroje.

Europa potrzebuje współpracy, nie oskarżeń

W czasach, gdy Europa zmaga się z licznymi kryzysami – wojna w Ukrainie, zmiany klimatyczne, niestabilność polityczna, migracja – potrzebujemy więcej współpracy, a mniej wzajemnych pretensji. Polska i Niemcy to dwa kluczowe państwa Unii Europejskiej. Ich wzajemne relacje mają ogromne znaczenie dla stabilności regionu.

Wypowiedzi takie jak ta Karola Nawrockiego nie budują atmosfery współpracy. Wręcz przeciwnie – przyczyniają się do rozbudzania nieufności i antagonizmu. Zamiast szukać winnych, powinniśmy wspólnie z partnerami z Niemiec i innych krajów UE szukać rozwiązań, które będą skuteczne i humanitarne.

Retoryka narodowa a odpowiedzialność instytucji

Nie sposób pominąć również roli, jaką pełni sam Karol Nawrocki. Jako szef IPN nie powinien prowadzić aktywnej polityki zagranicznej ani uczestniczyć w bieżących debatach migracyjnych w tonie konfrontacyjnym. Instytut Pamięci Narodowej ma za zadanie dokumentować i upowszechniać wiedzę o historii Polski – nie zaś występować jako instytucja formułująca polityczne oceny wobec sąsiednich państw.

Mieszanie roli instytucji naukowej z bieżącą polityką może prowadzić do erozji zaufania społecznego wobec IPN, a także szkodzić jego misji. Używanie historycznej legitymacji do komentowania spraw międzynarodowych w sposób ostry i niebudujący wydaje się przekroczeniem kompetencji.

Nie zgadzam się – i co dalej?

Nie zgadzam się z narracją prezentowaną przez Karola Nawrockiego, ponieważ prowadzi ona do uproszczeń, antagonizmu i dezinformacji. Owszem, problem migracji istnieje – i jest poważny – ale nie zostanie rozwiązany przez wzajemne oskarżenia. Potrzebujemy dialogu, faktów i wspólnych działań – a nie wypowiedzi, które podsycają emocje i dzielą społeczeństwa.

Polska i Niemcy, mimo historycznych różnic, muszą dziś razem zmierzyć się z nowymi wyzwaniami. Tylko poprzez dialog, wzajemne zrozumienie i konstruktywną krytykę możemy osiągnąć rozwiązania, które będą służyły bezpieczeństwu i godności wszystkich Europejczyków.