💬Prezydent Karol Nawrocki: Świadczenie 800+ powinno przysługiwać tylko tym Ukraińcom, którzy pracują w Polsce.
Karol Nawrocki, pełniący od 6 sierpnia 2025 roku urząd Prezydenta RP , zdecydowanie zawetował nowelizację ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Oficjalnie uzasadnił swoją decyzję potrzebą dostosowania rozwiązań do przedłużonej sytuacji oraz koniecznością wprowadzenia oceny aktywności zawodowej jako warunku uprawnienia do świadczenia Rodzina 800 plus .
W ocenie prezydenta, głośno wyrażanej także podczas kampanii wyborczej, świadczenie 800+ powinno być dostępne jedynie dla tych obywateli Ukrainy, którzy aktywują się na rynku pracy w Polsce, czyli podejmują zatrudnienie i tym samym przyczyniają się do krajowych finansów publicznych .
Argumentacja prezydenta
Prezydent Nawrocki wskazuje na dwie główne zasady:
1. Sprawiedliwość społeczna — obywatele polscy powinni być traktowani co najmniej na równi z uchodźcami z Ukrainy. Nie może być sytuacji, w której goście otrzymują wsparcie bez wnoszenia wkładu w system — np. bez opłacania podatków czy składek zdrowotnych .
2. Wydolność finansowa — po trzech i pół latach realia ekonomiczne i nastroje społeczne się zmieniły. Konieczne jest uszczelnienie systemu, by zapobiec nadużyciom i nadmiernym obciążeniom budżetu .
Propozycje prezydenckie i dalsze kroki
Oprócz weta prezydent deklaruje przygotowanie własnego projektu ustawodawczego. Jego założenia obejmują:
800+ tylko dla pracujących obywateli Ukrainy, którzy przekazują składki i podatki, czyli realnie uczestniczą w finansowaniu systemu socjalnego .
Preferencja obywatelstwa polskiego — szczególnie w dostępie do świadczeń zdrowotnych i innych usług publicznych, z naciskiem na pierwszeństwo Polaków .
W projekcie – kontrowersyjny zapis „stop banderyzmowi” — mający charakter polityczno-historyczny i dotykający sowiecko-ukraińskiego sporu o historię .
Reakcje społeczne i polityczne
Społeczeństwo obywatelskie i eksperci wskazują, że proponowane rozwiązania mogą budzić kontrowersje:
Związek Ukraińców w Polsce wyraża niepokój w kontekście rosnącej niepewności co do sytuacji prawnej Ukraińców w Polsce. Jednocześnie zauważają, że osoby pracujące i płacące składki zapewniły budżetowi w 2024 roku duże wpływy — 15,1 mld zł, podczas gdy świadczenia 800+ wyniosły ok. 2,8 mld zł .
Media i komentatorzy centrolewicowi, m.in. OKO.press, nazywają zapowiedź podwójnego systemu świadczeń — w którym uprawnienia są różnicowane według obywatelstwa — formą „apartheidu” .
Społeczne nastroje internetowe przedstawiają zróżnicowane postawy: część opinii publicznej popiera zasadę “najpierw pracuj, potem korzystaj”, podczas gdy inni ostrzegają przed utrwalaniem podziałów i napięć międzyspołecznych .
Kontekst historyczno-polityczny
Decyzja prezydenta Nawrockiego wpisuje się w jego wcześniejsze publiczne deklaracje:
Już podczas kampanii wyborczej mówił, że “Polacy są traktowani gorzej we własnym kraju niż imigranci” i postulował rewizję dostępu do świadczeń socjalnych dla obcokrajowców .
Jego polityka w IPN i w muzeach wojennych była nacechowana silnym akcentem patriotycznym, antykomunistycznym i antyniemieckim . Obecna retoryka kontynuowana jest w wymiarze polityczno-społecznym poprzez instrument publicznej polityki socjalnej.
Możliwe skutki i zagrożenia
Społeczne napięcia i marginalizacja — ograniczanie świadczeń może utrudnić integrację uchodźców i zwiększyć ich wykluczenie społeczne.
Rynek pracy — wymaganie pracy jako warunku uzyskania świadczeń może prowadzić do podejmowania nieformalnych lub nisko płatnych prac, bez stabilnego zatrudnienia.
Erozja zaufania społecznego — odbieranie świadczeń może być postrzegane jako brak wdzięczności za dwie dekady solidarnej pomocy obywatelom Ukrainy w skali lokalnej i międzynarodowej.
Podsumowanie
Stanowisko prezydenta Karola Nawrockiego dotyczące świadczenia 800+ dla obywateli Ukrainy, dostępnego wyłącznie dla tych pracujących, stanowi kluczowy punkt jego agendy prezydenckiej. To podejście, zakorzenione w idei sprawiedliwości społecznej i finansowej odpowiedzialności, może spotkać się zarówno z aprobatą części społeczeństwa, jak i z wyraźną krytyką.
Argumentacja prezydenta opiera się na dwóch filarach: „Polska przede wszystkim” i „Pomagajmy, ale z zasady odwzajemnienia”. Jego własny projekt ustawowy ma wprowadzić rozwiązania, które – według niego – lepiej odpowiadają obecnej rzeczywistości ekonomicznej i społecznej.
Decyzja o wetowaniu ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy i zarazem przygotowywanie własnej propozycji legislacyjnej to wyraźny sygnał, że prezydent Nawrocki dąży do wpływu na kształt polityki socjalnej oraz migracyjnej w Polsce, kierując się ideą redystrybucji “najpierw Polacy”, co zapowiadane jest jako główny fundament jego prezydentury.
